Evcil hayvanların çoğu hayatının bir aşamasında bu durumdan etkilenirler. Hatta bazıları rutin tedavi olmasına rağmen enfekte olabilmektedirler. Bazı endo parazitler kedinizin sağlığı yanında insan sağlığınıda etkilemektedirler.

Kedilerden İnsanlara geçen bazı parazitler.

Örneğin dış parazit olan pireler kan ile beslenen asalak böceklerdir. Çıplak gözle görülebilen kahverengimsi kırmızı böceklerdir. Kedi sahibi olan aileler pirelerden etkilenebilir. Deride kaşıntı ve alerjiye neden olmalarının yanı sıra hastalıkta taşıyabilirler

Kedilerden insanlara geçen bazı iç parazitler ise ;

Toksoplazma

Toksoplazma gondii ismi verilen parazitin yaptığı bir enfeksiyondur. Bulaşması pişirilmemiş çiğ etlerin yenmesiyle ve kedi dışkısının ve kedi dışkısıyla temas etmiş herhangi bir eşyanın ellenmesiyle ağız yoluyla olur.  Başta beyin ve retina olmak üzere karaciğer, akciğer ve dalak da yerleşerek kistik forma dönerler. Gebe kişiler bu yollarla enfeksiyonu alırsa enfeksiyon plasenta yoluyla bebeğe de geçebilir. Çocuklarda bağışıkık sistemi yetersiz olduğu için daha ağır enfeksiyonlara yol açabilir. Beyin ve göz iltihabı yapabilir.

Yuvarlak solucan (Nemahelminthes) grubunda incelenen Ancylostoma caninum türü köpek veya kedi barsak parazitidir. Çocuklar bu paraziti deri yolu ile alabilirler. Bu duruma kutanöz larva migrans denir. Larvalar deri altında dolaşır ve şişliklere neden olur. Vücuda giriş yerinde şiddetli kaşıntı ve değişik derecelerde anemi olabilir.

Toxocara canis köpek ve daha az sıklıkla kedilerde askariazis etkenidir.Bu hayvanların dışkısı ile toprağa bulaşan yumurtalar insanlar tarafından ağız yolu ile alınır. Bu durum özelliklede çocukların kirli toprakla temas ettikten sonra ya da insanların hayvanların dışkısını temizledikten sonra ellerini yıkamayı ihmal etmesi sonucunda bulaşabilir. İnsanda viseral larva migrans ya da toxocariasis adı verilen hastalığı yapar.Karaciğer, akciğer, beyin ve göz gibi organ tutulumları görülür.

Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta bu sorunlar ile karşılaşmadan önce hayatımızın içinde olan bu dostlarımızın yaşantısına daha yakından ilgi göstererek gerekli tedbirleri almaktır.

,

Kediler bu parazitlerin ana konağı ve taşıyıcısıdır. Bu yüzden parazit tedavisi ve rutin parazit kontrolünü şiddetle tavsiye ediyoruz. Parazit tedavileri ileride karşılacağınız sağlık sorunlarını göz önüne alırsak ucuz ve maliyetsizdir.

Klinik olarak hastalarımızın rutin sağlık kontrollerini her kliniğimize geldiklerinde yapıyoruz. Aşılama ve rutin paraziter mücdele ile ona ve size geçebilecek zoonoz hastalıklardan sizi koruyoruz.

Parazitler kedinizde ishal dehidrasyon ve anemiye sebeb olup kedinizde halsizlik yaratır dostunuzu diğer enfeksiyonlara daha duyarlı hale getirirler. Bu parazitler çoksa kedinizde öksürük kilo kaybı görülür sağlıksız bir tüy yapısı yanında karnı şiş bir görüntüye sahip olurlar. Parazitler kedinizin büyümesini yavaşlatır hatta ölümüne bile sebebiyet verebilirler.

Yukarıda saydığımız nedenler yüzünden parazitler kedinizin bağışıklık sistemini düşürür, bu durumun önüne geçebilmek için aşı programına başlamadan önce ilk önce endo ve ekto parazit uygulaması yapıyoruz. Siz hasta sahiplerine düşen görev ise kedinizin dışkısını kontrol etmektir. Çünkü Parazit enfetasyonlarına ait işaretleri bizim yaptığımız uygulama sonrası kedinizin dışkısında göreceksiniz;   Kedinizin dışkısında ip gibi spagetti makarna görünümünde şeritleri görebilirsiniz. Pirinç tanesine benzeyen tenya segmentlerini dışkısında kuyruk ucunda ve kürkünde görebilirsiniz. Emin olamadığınız durumlarda kedinizin dışkısından bize örnek getirdiğinizde mikroskobik incelememizde yuvarlak kurtların ve diğer parazitlerin yumurtalarının varlığı ile parazit enfetasyonunun teşhisini koyabiliriz.

Parazit tedavisi yapıldıktan sonra kliniğimizce kedinize aşı takvimi düzenlenir.

Aşı programına giriş

Yavru kediler annesinden aldıkları maternal antikorlar ile 12 hafta boyunca korunurlar. Yavruların kolostrum ile aldığı  immunglobulin düzeyi annenin titresi ve her batında doğan yavru sayısı ile ters orantılıdır. İlk aşımız yavru kedilerde aşının temelini oluşturan kedi karma aşısıdır.

Yavru kediler parazit uygulamasından sonra 8 haftalık veya daha büyük kedilere kedi karma aşısının 1. dozu yapılır. İlk aşılamala üzerinden 15-21 gün süre geçtikten sonra 2. doz uygulanır. Sonra yılda 1 kez tekrarlanır.

1. Aşımız Kedi Karma Aşısı

Kedilerde Herpes virus (Feline Herpes Virus: FHV), Calicivirus (Feline Calicivirus: FCV) ve panlökopeniye (Feline Panleucopenia: FPL) karşı kombine canlı aşı olan Kedi Karma Aşısı dediğimiz aşı ile aşılıyoruz.

Koruduğu hastalıkların kısa açıklaması

Herpes Virus-Calici Virus (Üst Solunum Yolları Hastalığı)

akut solunum yolları hastalığı ile tanınan rhinotracheitis (ya da feline herpesvirus infeksiyonu) olarak adlandırılan hastalık etkenidir. Virus tüm dünyada evcil ya da vahşi kedileri etkilemektedir.
Özellikle yavru kediler için önemli olan viral üst solunum yolu hastalıklarının çoğu herpesvirus (rhinotracheitis) ve calicivirus tarafından oluşturulmaktadır.

Rhinotracheitis solunum yolları hastalık semptomlarıyla karakterizedir;

örneğin aksırma,öksürme, salya ve burun akıntısı, rinitis (burun yangısı) ve konjunktivit (göz kapaklarının içini kaplayan membranın yangısı). Ayrıca genital sistemi de etkiler ve gebelikte komplikasyonlara ve yavru atmalara neden olur.

Bulaşma:

Görülme Sıklığı(İnsidans)

• Enfekte anneden doğan yavru kedilerde
• Çok kedili evlerde, petshoplardan alınan kedilerde
• Hamile ve laktasyondaki kedilerde
• Hasta kedilerde (Özellikle zayıflamış immun sistem ya da diğer üst solunum yolu enfeksiyonları)
• Aşılanmamış kedilerde

sıklıkla gözlenir.

Feline Herpes Vürüste ;

Ateş, gözyaşı akıntısı (önce şeffaf sonra sarı-yeşil), burun akıntısı, aksırık gözlemlenir. Gözlerdeki akıntıdan dolayı göz kapakları kapanabilir ve bunun sonucu gözün şiştiği fark edilir, içerisi akıntı ile dolduğundan gözün en üst tabakası (Cornea) çok ciddi tahrip olur (keratitis) ve gözde ülserler oluşur. Burundaki akıntıdan dolayı burun delikleri de kapanabilir, kediler koku almakta ve solumakta zorluk çekerler. Bu nedenle yemek bulmakta zorlanırlar.
Feline Calici virüs ise;

Ateş, halsizlik, öksürük, burun akıntısı, göz akıntısı, ağızda yaralarla seyreder. Özellikle yavru kedilerde zatürre oluşturma riski büyüktür. Bu yüzden tedavi bittikten sonra da uzun süre antibiyotik kullanmak gerekmektedir. Ağız mukozasında ve dilde de ülserler oluşur. Bu ülserlerin geçmesi uzun zaman alır ve kedinin genel durumu iyileştiğinde bile ağzı acıyacağından dolayı yemek yiyemeyecektir.

                Feline panleukopeni (Kedi Gençlik Hastalığı)

Kedilerin çok bulaşıcı bir hastalığı olan Feline panleukopeni etkeni parvovirus ailesinde yer alan bir virüstür. Yüksek ateş, iştahsızlık, depresyon, kusma ve ishal ile karakterize bir tabloyla seyreden hastalık duyarlı bireylerde ölümle sonuçlanmaktadır. Virüs dış ortamda aylarca yıllarca canlı kalabilir.

Virüs oral yolla bulaşır. kafes yatak mama ve su kapları petshoplar bulaştırmada büyük rol oynar.

Hastalık 3 -5 aylık kedi yarularında görülür. 3 aya kadar meternal antikorlar hastalıktan pasif yolla koruma sağlar.

Belirtiler önce yüksek ateş, iştahsızlık, kilo kaybı ile başlar ardından 1-2 gün içinde hasta hayvanda uyuşukluk kusma ve ishal görülür. Kusma ve ishal ile vücuttan çok fazla sıvı atılması sonucu hayvanda kısa sürede dehidrasyon meydana gelir. (Dehidrasyon: vücudun susuz kalması. Deri elastikiyetini kaybeder, idrar yoğunlaşır, organlar işlevlerini yapmakta zorlanırlar.)

Yavru ve genç kedilerde hastalık oldukça hızlı ilerler ve ciddi sonuçlar doğurur. Etkenin alınmasını takiben hasta yavru 12 saat içinde ölür. Genelleme yaparsak hasta genç kedilerin %60-90 kadarında ölüm şekillenmektedir diyebiliriz.

Hastalığın şiddetli seyrettiği kedilerde çok hızlı bir zayıflama gerçekleşir, beden ısısı düşer ve hayvan komaya girer. korunmanın tek yolu aşılamadır.

2. Aşımız Feline Leukemi Virüsüne Karşıdır.

Kedi leukozis virüsünün neden olduğu hastalıktan korunmak amacıyla 9 haftalık veya daha büyük kedilerin aşılanmasında kullanılır. 3 ile 4 hafta içinde tekrarı yapılır ve senelik tekrarlanır.

Bulaşma : Kediler arasında bulaşma kolaydır. Salya burun akıntısı yolu ile virüsün yayılarak yem su vs bulaştırması ile olur. virus bir arada yaşayan kediler arasında , birbirlerini yalarken , aynı mama ve tuvalet kabını kullanırken , kavga esnasında tırmalama ve ısırık yaralarıyla da bulaşabilmektedir . Enjektör Cerrahi aletler ve kan yoluyla bulaşma gerçekleşir. Enfekte kedilerden yapılan kan nakli intrauterin bulaşma ve süt yolu ile de bulaşma söz konusudur.Virüs Dış ortamda uzun süre yaşar.

SEMTOMLAR:

Neoplazma, anemi ve bağışılık sisteminin baskılanması ile karakterizedir. 16 haftalıktan küçük kediler enfeksiyona çok duyarlıdır. Dışarı çıkan kediler ise büyük risk altındadır. Ev kedilerinde de görülmektedir.

Üst solunum yollarında rhinitis, kojiktivitis, keratitis, ishal , dış kulak ve deride kronik yanıt alınamayan yangı , değişkken ateş, bitkinlik, lenfoma ( lenfosarcom) timusta ve lenf bezlerinde şişkinlik, tümörler, bağırsaklaklarda tıkanıklıklar, iştahsızlık, zayıflık, bağışıklık sisteminin düşmesine bağlı sekonder enfeksiyonlara karsı duyarlılık ve sinirsel semptomlar görülmektedir.

Not: Aşılanmadan önce pozitif kediler test yaparak ayrılmalıdır.

Sağlıklı kedilerimizi ise uygun aşılama programıyla hastalıktan uzak tutabilmektesiniz. Yavru kedilerde 9- 10 haftalık olduklarında ilk aşılama yapılabilir.

3. Aşımız Kuduz

Kuduz virüsüne karşı aktif bağışıklık sağlamak amacı ile yapılır . Hayvanlar 3 aylıktan itibaren aşılanmalıdır. Koruyucu bağışıklık; aşı uygulanmasından 14 gün sonra şekillenir. Hayvanlar 3 aylıktan daha önce aşılanmış ise, 3 aylık oldukları zaman tekrar aşılanmalıdır (iki aşı arasında minimum 14 gün olmalıdır). 3-12 aylık iken aşılanmış hayvanlar, ilk aşıdan bir yıl sonra tekrar aşılanmalıdır.

KUDUZ AŞISI ZORUNLUMU ? KEDİ YADA KÖPEĞİME KUDUZ AŞISI YAPTIRMAK ZORUNDAMIYIM? KUDUZ AŞISI YASAL ZORUNLULUK MU ?

Kuduz aşısı kedi besleyenler için aslında yasal bir zorunluluktur. Zira kediniz bir misafirinizi yada bir yabancıyı ısırdığında ya da tırmaladığında halk sağlığı kuralları açısından ısırılan/tırmalanan kişi kedinizin kuduz olup olmadığını teşhis ettirme hakkına sahiptir. Bu tür bir sıkıntıyı bertaraf etmenin en doğru yolu kuduza karşı aşılatmak ve aşılandığının delilini teşkil eden karneyi de emin bir şekilde saklamaktır.

Resmi Gazete Tarihi: 18.01.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28177

KUDUZ HASTALIĞINDAN KORUNMA VE KUDUZ HASTALIĞI İLE MÜCADELE YÖNETMELİĞİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kimliklendirme, Aşılama, Önleyici Tedbirler

Aşılama

MADDE 9 – 1) Sahipli ya da sahipsiz tüm kedi ve köpeklerin yılda bir defa hastalığa karşı aşılanması ile aşı kayıtlarının tutulması zorunludur. Sahipli ya da sahipsiz tüm kedi ve köpeklerin aşılanması ve aşı kayıtlarının tutulması aşağıdaki hususlar çerçevesinde yapılır:

1. a) Üç aydan büyük köpek ve kedi sahipleri hayvanlarını yılda bir defa hastalığa karşı aşılatmakla yükümlüdür. Aşı uygulamasından önce yapılacak parazit tedavileri ve destekleyici uygulamalara veteriner hekim karar verir. İlk aşı uygulamasından sonra yapılacak rapel aşısı üretici firma aksini belirtmemiş ise yirmi bir gün sonra yapılır. Devam eden yıllarda ise üretici tarafından farklı bir süre belirtilmedikçe yılda bir kere aşı tekrarlanır.

LİNK: Http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.15800&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=kuduz

Tüm bu bilgiler ışığında kliniğimizde kedilere uygulanan aşı takvimi

Yavru Kedilerde Aşı Takvimi

1 yaştan sonra soraki her yıl için

Yetişkin Kedilerde

1 karma aşı

1 Leukemia Aşısı ve

1 Kuduz Aşısı Yapılır.

Aşılama Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

şılamaya başlanma zamanının belirlenmesi önemli bir noktadır. Aşılamalara yavru 6-7 haftalık olduğunda başlanmalıdır. Daha erken dönemde başlanılacak aşı uygulamaları, istenilen bağışıklık seviyesinin sağlanmasında yetersiz kalacaktır. Bunun nedeni de yavrunun anneden aldığı maternal antikorlardır.

• Aşılar sağlıklı olan kedilere uygulanmalıdır.
• İç ve dış paraziti bulunan kedilere aşı uygulanmamalıdır. Aşılanacak kediler parazitlerden arındırılmış olmalıdır.
• Aşılanacak yavru ve yetişkin kedilerin vücut sıcaklığı normal ( 38-39.5 °C ) sınırlar içinde olmalıdır.
• Ateşin yüksek olması vücutta bir enfeksiyon olduğunun göstergesidir. Böyle durumlarda öncelikle ateşin (enfeksiyonun) nedeni bulunmalı, tedavi edilmeli ve daha sonra aşılamalara başlanmalıdır.
• Aşılanacak hayvanlara en az bir hafta öncesinden kortikosteroid (kortizon) türü ilaçlardan biri yapılmamış olmalıdır.
• Eğer kedinin devam eden bir tedavisi var ise tedavi bitimi ve bir süre sonrasına kadar aşıları ertelenebilir. Bu veteriner hekiminizin karar vereceği bir konudur.
• Hamile kedilere aşı uygulanmamalıdır Bu dönemdeki aşı uygulamaları kedinize ekstra stres yüklenmesine neden olacaktır.
• Östrustaki (kızgınlıkta olan) kedilere aşı uygulanmamalı, dönemi bitinceye kadar aşıları ertelenmelidir.
• İster yavru, ister yetişkin olsun aşılamadan 2 gün önce ve 2 gün sonrasında yıkama yapılmamalıdır.
• Kedinizin aşı programı, sağlık durumu gözönüne alınarak veteriner hekiminiz tarafından en uygun şekilde hazırlanacaktır. Aşılama için veteriner hekiminizin uygun gördüğü programı aksatmadan ve tarihlerine uyarak yerine getirmeniz yavrunuzun sağlığı açısından önemlidir . Bir iki günlük gecikmeler yavrunuzun sağlığını çok etkilemeyebilir fakat daha uzun zamanlı gecikmelerin risk faktörlerini arttıracağı unutulmamalıdır.

Aşılama öncesi yavrularda özellikle dikkat edilmesi gerekenler
Aşılamaya başlanma zamanının belirlenmesi önemli bir noktadır. Aşılamalara yavru 6-8 haftalık olduğunda başlanmalıdır. Daha erken dönemde başlanılacak aşı uygulamaları, istenilen bağışıklık seviyesinin sağlanmasında yetersiz kalacaktır. Bunun nedeni de yavrunun anneden aldığı maternal antikorlardır.

Aşılanacak kediler stres oluşturacak etkenlerden uzak tutulmuş olmalıdır. Bu yüzden yavru size geldikten sonra aşılamalara başlamak için 4-5 gün beklemekte yarar vardır. Bu süreç içersinde yavru hem size hem de başlangıçta onun için yabancı olan ev ortamına alışmak için fırsat bulacaktır. Ayrıca bu 4-5 günlük dönem size yavrunun herhangi bir hastalığı olup olmadığını izleme imkanı da verecektir. Aşılama öncesi yavrulara iyi bir bakım ve beslenme uygulanmalıdır.

Yavru kediler ilk aşılamaya başlanmadan önce dışkı tahlili yapılarak parazit varlığı yönünden incelenmelidir. Yapılan muayene sonucu parazite rastlanırsa yavru önce parazitlerden arındırılmalı, daha sonra aşılarına başlanmalıdır.

Yavruların 6-8 haftalık yaştan başlayarak aşılama serileri tamamlanıncaya kadar geçen sürede çevredeki diğer hayvanlardan izole edilmesi gerekmektedir. Ayrıca aşılamalar bitene kadar yavrular dışarı çıkartılmamalı ve dışarda gezdirilmemelidir.

Kedinizi yavru aşılamaları bittikten bir hafta sonra dışarı çıkarmaya başlayabilirsiniz.

Veteriner Hekim Süleyman ÜRKMEZ

Kliniğimize gelen yavru kediler için aşı programına başlamadan önce kediler 6-8 haftalık olduklarında hem sizin sağlığınız açısından önemli olan ektoparazitler (dış parazitler) ve endoparazitler (iç parazitler)den arındırılmalıdırlar.