Fekal transplantasyon , seçilmiş sağlıklı hayvanlardan elde edilen fekal maddenin çeşitli işlemlerden geçirilerek, süspansiyon haline getirilmesi ile hasta hayvanın  intestinal lümenine verilmesidir.Prosedür insanlarda popülerlik kazanmıştır ve hayvanlarda sınırlı bilimsel çalışma olsa da, veteriner hekimlerin hastalarında giderek daha popüler hale gelmektedir.

Fekal transplantasyon ile hangi tip hastalıklar tedavi edilir?

İnsanlarda fekal transplantasyonla tedavi edilen en yaygın bozukluk tekrarlayan Clostridium difficile enfeksiyonudur.-

Gastrointestinal Kaynaklı Olanlar :
– Kolelitiasis
– Kolorektal kanser
– Hepatik ansefalopati
– İdiyopatik Konstipasyon
– İnflamatuvar Bağırsak Hastalığı
– İrritabl Bağırsak Sendromu
– FMF
– Gastrik karsinoma ve Lenfoma
– Tekrarlayan Clostridium difficile enfeksiyonu
Gastrointestinal Dışı Olanlar :
– Artritis
– Astma
– Atopi
– Autizm
– Otoimmün bozukluklar
– Kronik Yorgunluk Sendromu
– Diabetes Mellitus ve İnsülin Rezistansı
– Ekzama
– Fibromyaljia
– Saman nezlesi
– Hiperkolesterolemi
– İdiopatik Trombositopenik Purpura
– Metabolik Sendrom
– Duygu Bozukluğu
– Multibl Skleroz

Hayvanlarda , yoğun antibiyotik uygulamasının ardından hastalarda diyare, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları deri problemleri ve normal flora olgunlaşmasının restorasyonu gibi bir dizi fekal transplantasyon uygulanmıştır.

Fekal nakli için nasıl bir donör seçerim?

Donör seçimi karmaşık bir süreçtir. Aşı ve parazit uygulamaları düzenli yapılan sağlıklı donörler seçilmelidir.Donörlerin bulaşıcı bakteriyel, viral ve paraziter hastalıklar ve donörün klinik belirtileri olmadan taşıyabileceği oportünist gastrointestinal patojenler yönünden  taranması gerekir…. Bu tarama (Giardia antijen ELISA testine ek olarak Salmonella, Campylobacter ve C. difficile) için kültürü içerebilir . Dışkı mikroskobik yönden incelenmelidir. Helminth ve protozoal türler başta olmak üzere, transplantasyon yapmak istediğimiz floranın üyeleri değildir. Fekal donörler normal kilolu, sağlıklı yetişkinler olmalı ve son birkaç yılda sistemik antibiyotik almamışlarsa tercih edilmelidir. Bununla birlikte, birkaç yıl boyunca antibiyotiklere maruz kalmayan bir köpek bulmak zor olabilir. Sonuç olarak, önceki üç ay içinde GI hastalığı veya antimikrobiyale maruz kalma geçmişi olmayan bir köpek yeterli olabilir. Barf besleme yapılan donörler tercih edilmez.Veteriner kliniğinde yaşayan hayvanlar, daha fazla antibiyotik dirençli floraya sahip olabileceği ya da evcil hayvanlara benzemeyen bir mikrobiyota sahip oldukları için ideal donörler olmayabilir.Bu nedenle, doğrudan antibiyotik maruziyeti olmayan  bir verici seçilmesi önemli olabilir.Aynı ortamda yaşayan sağlıklı hayvanlar veya kardeşler ideal donörler olabilir çünkü hem yaşları uygun hem de genetik olarak eşleştirilmiş bir flora sağlarlar. Hayvanların dışkısında C. perfringens veya E. coli’nin varlığı hiçbir sonuç vermez, çünkü bunlar köpekler ve kedilerdeki bağırsakların normal sakinleridir.

Kısaca ideal olarak  donör, sağlıklı , aynı yaşta , aynı ırkta, aşıları ve parazitleri düzenli yapılmış, çiğ gıda ile beslenmeyen ,hastanınkine benzer bir diyetle beslenen bir hayvan olmalıdır.

Fekal transplantasyon için dışkıyı nasıl hazırlarım?

Dışkı bakteriyostatik olmayan salin ile seyreltilmelidir, bu iş için  non-bakteriostatik %0.9’luk serum fizyolojik kullanılabilir.Karışım, görünürde büyük partiküler madde bulunmayan bir bulamaç oluşana kadar karıştırılır,daha sonra büyük partikülleri çıkarmak ve süspansiyon haline getirmek  için bir süzgeçten geçirilir. Bunun için kahve filtresi, çelik ince süzgeç ve tülbent kullanılabilir. Fekal transplantasyon donör defekasyonundan ne kadar kısa süre sonra yapılırsa okadar iyidir. Gereksiz hava ile temastan uzak durulmalıdır.

Fekal süspansiyonu  hastaya nasıl uygularım?

Hasta gece boyunca aç bırakılmalıdır. Köpek ve kedilere lavman olarak uygulama yapılır. Fekal çözelti, kolon içine sokulan büyük çaplı (12G-14G) kırmızı kauçuk kateter yoluyla uygulanır. Hasta, en az 45 dakika süreyle retansiyona izin verecek şekilde sakinleştirilmelidir. Bazı veteriner hekimler sedasyon olmaksızın transplantasyon yaptıklarını bildirmişlerdir, ancak çok fazla hacimde kullanılmamaları önemlidir.Bununla birlikte, uyanık durumda bazı hastalar  transplantasyona izin vermeyebilir. Fekal lavman, daha büyük köpekler için doz küçültüldüğünde, yavaş yavaş 10 ml / kg olarak verilebilir. En uygun hacimler şu anda bilinmemektedir. Rahatsızlık belirtileri görülürse, uygulama durdurulabilir. Rahatsızlık belirtileri hafifse ve kısa sürede düzelirse, infüzyonu yönetmeye devam edebilirsiniz.İnsanlarda nazogastrik uygulamanın rektum uygulamasına eşdeğer olduğu gösterilmiştir . Bununla birlikte, insan hastaları genellikle, mide içinden geçerken bakteriyel süspansiyyonun asidik bozulmaya maruz kalmasını önlemek için fekal transplantasyondan birkaç gün önce proton pompa inhibitörleri (omeprazol) reçete edilir.Transoral uygulamanın köpeklerde veya kedilerde etkili olup olmadığı bilinmemektedir. Bununla birlikte, bir transoral yolun düşünülmesi durumunda benzer bir yaklaşım (asit inhibitörleri kullanılarak) düşünülmelidir.

Fekal transplantasyon güvenli midir?

Fecal transplantasyon konusunda daha fazla araştırma ve bilgi sahibi oluncaya kadar , riski en aza indirmek için  donör sağlığına ve hastalık taramasına odakllanmalıyız.Bu bilinmeyenlerin ötesinde, veteriner hekimliğinde çalışma eksikliği olmasına rağmen , fekal transplantasyonun insan tıbbında çok güvenli olduğu düşünülmektedir. FDA, insan dışkısını bir “ilaç” olarak ele alır, ancak bu, hayvan dışkıları ve hastaları için geçerli değildir.

not: Rektal kateterizasyon ile ilgili sorunlar göz önünde bulundurulmalıdır (kateter yerleştirilmesi ve ilerletilmesi ile ilgili teknik sorunlar).

Veteriner Hekim Süleyman ÜRKMEZ

Fekal transplantasyon nedir? Fekal transplantasyon (fekal mikrobiyota transplantasyonu,  fekal bakteriyoterapi olarak da bilinir).Gastrointestinal yol mikrobiyotası çok sayıda ve çeşitlilikte mikroorganizma tarafından oluşturulmuş kompleks ve dinamik bir ekosistemdir.