Pine processionary Caterpillar, Thaumetopoea pityocampa

Çam kese tırtılıyla  temas ciltte ve mukozalarda aşırı duyarlılık  reaksiyonu oluşturabilir.

Bulgular ;

• hipertermi,
• taşipne,
• solunum sıkıntısı,
• Siyanoz
• dil ödemi,
• labiyal anjioödem,
• pityalizm,
• bilateral submandibular lenfadenomegali,
• konjonktivit ve dilde ciddi nekrozdur.

Türkiye’de her yıl düzenli olarak çam tırtılı  ile temas eden birçok klinik vaka bildirilmektedir.

Tırtılların karnının alt kısmında bulunan ayaklarda, bol miktarda beyaz ve sarıya yakın açık kahverengi bir çok kıllar mevcuttur ve temas halinde dermatite yol açmaktadır.

Tırtılın tüyleri ile temas tahriş edici ve iritan protein olan thaumetopoein‘i ortaya çıkarır. .Bu protein, mast hücrelerinin IgE’ye bağlı olmayan bir degranülasyona neden olur.

Lezyonların en fazla ağız içinde özellikle dilde görülmektedir. Tedavinin uygulanma zamanına bağlı olarak tamamen iyileşme sağlanabilir. Dildeki lezyonlar temas süresi ve aralığına bağlı olarak ülseratif ve derin ise yaraların iyileşmesi gecikebilir..

Bazen koklama sırasında yine akut rinitis gözlemlenebilir.

Tırtılın üzerinde bulunan tüyleri, tehlike durumunda thaumetopoein denilen toksin salgılarlar ve bu  Thaumetopoein mast hücrelerinin degranülasyonuna neden olur ve histamin salınmaya başlar ve inflamatuar reaksiyon gelişir. Çok tipiktir ve diğer akut alerjik reaksiyonlara benzerdir ve burada tip I hipersensibilitesi IgE aracılığında üretilir .

Klinik işaretler

Facial and periorbital angioedema

 Köpeklerin tırtıl  ile oral temas sonrası olan davranışları patognomiktir:

Köpek sinirlenir, yutkunur, patileri ağzına dokunmaya çalışır ve hipertalivasyon (pityalizm) görülebilir. Birkaç dakika içinde dil ödemi (glositis) ve stomatit gelişir. Bazen o kadar ağır olabilir ki, hayvan larinks ödeminden ötürü ağzını kapatamaz veya hatta solunum sıkıntısı çekebilir. Semptomlar anafilaksiye benzerdir . tırtıl yutulursa, kusmalar sık ​​görülür . Bir süre sonra, özellikle venöz kan akışı zorluğu nedeniyle dil siyanoze olur.

Diğer sık ​​görülen sonuçlar şunlardır: yüksek ateş, taşipne, sinüs taşikardisi, konjunktivit, labiyal anjioödem ve bilateral submandibular lenfadenomegali. Aşırı durumlarda, eninde sonunda hayvanın ölümüne yol açabilen sistemik enflamatuar cevap nedeniyle yaygın intravasküler pıhtılaşma (DIC) meydana gelebilir. Bazı hastalarda, dil nekrozu temastan 2-5 gün sonra ve distal kısmının parçalanması ortaya çıkabilir. Bazen parenteral veya enteral beslenme gereklidir.

Tedavi:

Ağır solunum sıkıntısı olan köpeklerde derhal entübasyon gerekebilir. Tedavi, antihistaminik ilaçlar ile birlikte kortikosteroidlerin (deksametazon  i.v., metil-prednizolon i.v., i.m.) kullanılması ile oluşur. dilin şişmesi durumunda sıcak su ile dili yıkama faydalı olabilir, çünkü toksini deaktive eder. Başka bir seçenek sirke kullanımıdır.

Kortikosteroidler daha küçük dozlarda lokal olarak dile  enjekte edilebilir, ancak her zaman sedasyon altında yapılmalıdır. Bir hayvan anafilaktik şok belirtileri gösteriyorsa, epinefrin veya adrenalin antihistaminik ilaçlar kortikosteroidlerle birlikte uygulanabilir. Kortikosteroidler uygulandığında gastrointestinal koruyucular kullanılmalıdır. Metronidazol veya enrofloksasin gibi antibiyotikler eklenmelidir. Hasta mutlaka yatışa alınmalı ve takip edilmelidir.

Önleme

Özellikle ilkbaharda (Şubat-Nisan arası) köpekler yürüyüşe çam ağaçlarının olmadığı yerlerde dolaştırılmalıdır. Çam ağaçlarındaki tırtıl  yuvaları bulunan dallar kesip yakarak imha edilmelidir.Bu işlemi yaparken gözlerinizi ve cildinizi korumalı ve dikkatli olmalısınız. Ayrıca ziraii ilaçlarda  yuvalara doğrudan uygulanabilir.

Tırtıl kıllarının tahriş edici özellikleri, ciltte ve mukoza zarlarında güçlü iltihabi reaksiyonlarından sorumludur.Bu nedenle, bu tırtıl ile yakın temas, hem insanlar hem de hayvanlar (özellikle köpekler için) için tehlikeli olabilir.Şiddetli klinik bulgular varsa, prognoz hastalığın ne kadar hızlı teşhis edildiğine ve tedaviye ne kadar kısa sürede başlandığına bağlıdır.

Veteriner Hekim Süleyman ÜRKMEZ

Pine processionary Caterpillar, Thaumetopoea pityocampa Çam kese tırtılıyla temas ciltte ve mukozalarda aşırı duyarlılık reaksiyonu oluşturabilir.