Kedi ve Köpeklerde Lavman Zehirlenmesi

Tedavi amaçlı evde veya veteriner kliniklerinde kedi ve köpeklere uygulanan hipertonik fosfat içerikli lavmanlar evcil dostlarımızın asit-baz elektrolit dengelerini bozarak fosfor miktarının kandaki seviyelerini arttırarak zehirlenmelerine neden olabilir.

Hipertonik fosfat intoksikasyonu.

Hipertonik fosfat lavmanları (Fleet Enema-Fleet ve benzerleri ), ambalaj etiketi başına tipik olarak 25 ila 60 mg / ml konsantrasyonda sodyum fosfat ve diğer fosfatları içerir. Bu lavmanlar kolonoskopi öncesinde bağırsakların boşaltılması ve ara sıra oluşan kabızlığı hafifletmek için kullanılırlar. Geçmişten günümüze bu lavmanlar hayvan sağlığında megakolon belirtilerini ve kronik kabızlığı tedavi etmek için kullanılmıştır. Ancak, yan etkileri ve riskleri olduğu bilinmelidir. Düşük riskli ve dioktil sodyum sülfosüksinat (DSS) lavmanları ve yumuşak jeller gibi daha güvenli ve etkili alternatiflerin mevcudiyeti nedeniyle artık tipik olarak önerilmemektedirler.

Farmakokinetik

Lavman kaynaklı sodyum ve fosfor, gastrointestinal (GI) sistemden hızla emilir. Köpeklerde ve kedilerde biyoyararlanımı bilmesek de, insanlarda bu yüzde 60’tır. Fosfatlar öncelikle böbreklerden atılır (yüzde 90). Sağlıklı çocuklarda fosfatların yarılanma ömrü 4,8 ila 10,6 saattir; böbrek yetmezliği ile yarı ömür 17 saate çıkar.

Hareket mekanizması

Fosfat lavmanları lavman yapıldıktan 5-10 dakika içerisinde hipertonik olduğundan dolayı, suyun kolona hareket etmesine ve dışkıdaki su içeriğini artırarak dışkıyı yumuşatıp dışkının dışarı çıkmasına neden olur.

Lavmandan dolayı sodyum ve fosforun bağırsaklardan aşırı emilimi ;

Kandaki fosfat seviyesinin yüksekliği (hiperfosfatemi) ,

Kandaki Potasyum seviyesi düşüklüğü (hipokalemi) ,

Kandaki sodyum düzeyinin artışı ( hipernatremi)

Kandaki kalsiyum seviyesi düşüklüğü (Hipokalsemi) ,

Tetani, kas sertliği veya güçsüzlüğe yol açabilir.

Sodyum fosfat lavmanları da hipertoniktir, bu da sıvı ve elektrolit kaymalarına ve ayrıca hiperosmolaliteye neden olabilir.

Dehidratasyon , hipotansiyon, gastrointestinal rahatsızlıklıklar sekonder olarak ortaya çıkabilir.

Strese bağlı olarak katekolamin salınımına bağlı olarak hipergliseminin meydana geldiği düşünülmektedir.

Toksisite

Fosfat içeren lavmanlardan dolayı zehirlenme, kedilerde ve küçük köpeklerde görülme olasılığı daha fazladır, ancak büyük cins köpeklerde zehirlenme vakaları bildirilmiştir.

Toksikozun klinik belirtileri genellikle lavman verildiğinde fakat verilen lavman bağırsaklarda tutulduğunda veya lavman ağızdan verildiğinde ortaya çıkar. Belirtiler genellikle lavman uygulamasından sonraki 30 ila 60 dakika içinde ortaya çıkar ve depresyon, ataksi, kusma, ishal (genellikle kanlı), taşikardi veya bradikardi, mukozalarda solukluk, güçsüzlük, tetani, taşipne ve nöbetler şeklinde olabilir.

Laboratuvar anormallikleri arasında hiperfosfatemi, hipernatremi, hipokalsemi, hiperkalemi veya hipokalemi, hipomagnezemi, hiperglisemi, artmış anyon açığı (genellikle

Önceden böbrek yetmezliği, kalp hastalığı veya GI hastalıkları olan hayvanlar (ülserler Kolit, mukozal erozyon, enfeksiyon) şiddetli belirtiler açısından daha yüksek risk altında olabilir.

ASPCA Hayvan Zehir Kontrol Merkezi verileri

ASPCA Hayvan Zehir Kontrol Merkezi’nin toksikoloji veri tabanında 2003’ten 2014’e kadar , 9 köpek ve 42 kedide hipertonik fosfat lavman toksisitesi vakası bildirilmiştir. Bu vakalar tek nedeni yalnızca hipertonik fosfat lavmanları kullanılması olmuştur.

ASPCA Hayvan Zehir Kontrol Merkezinin verdiği bilgide; 42 kediden 23’ünü (% 52’sinin) takip edildiği, yapılan tedaviyle 8 kedinin (% 18’inin ) iyileştiği, 6 kedinin (% 14’nün) öldüğü ve 3 kediye’de (% 7’sinin ) ötenazi yapıldı. Kalan dördünün ise (% 9’u) halen tedavi gördüğü bildirilmiştir.

Belirtileri gösteren dokuz köpekten beşi 10 kg’dan daha hafif olduğu ve kalan dördü (10,1 ila 40 kg) arasında olduğu . Takip edilen 3 hastanın (11 %) tedavi ile iyileştiği , 2’sinin (% 22) öldüğü ve birinin (% 11) ötenazi yapıldığı. Takip sırasında bir köpeğinde (% 11) hala semptomplar gösterdiği bildirilmiştir..

Kedilerde en sık bildirilen klinik belirtiler ve kan çalışması değişiklikleri;

• Depresyon (n = 29;% 69)

• Hiperfosfatemi (n = 25;% 60)

• Hipokalsemi (n = 22;% 52)

• Kusma (n = 17;% 40)

• Hipernatremi (n = 17;% 40)

• Hipokalemi (n = 11;% 26)

• Hiperglisemi (n = 11;% 26)

• Hipotermi (n = 10;% 24)

• Solunumda değişiklikler (n = 7;% 17)

• Azotemi (n = 7;% 17)

• İştahsızlık (n = 7;% 17)

• Hipersalivasyon (n = 7;% 17)

• Dehidrasyon (n = 7;% 17)

• Zayıflık (n = 5;% 12)

• İshal (n = 5;% 12)

• Taşikardi (n = 4;% 10)

• Alanin transaminaz aktivitesinde artış (n = 4;% 10)

• Soluk mukoza zarları (n = 4;% 10)

• Hiperkalemi (n = 4;% 10)

Köpeklerde en yaygın klinik belirtiler ve kan çalışması değişiklikleri olmuştur3

• Hiperfosfatemi (n = 5;% 56)

• Hipokalsemi (n = 4;% 44)

• Kusma (n = 4;% 44)

• İshal (n = 4;% 44)

• Uyuşukluk / depresyon (n = 3;% 33).

Köpeklerde

Hipokalemi, azotemi, anoreksi, titreme ve hemokonsantrasyon (% 22)

Hepsinde hipernatremi, nöbet ve asidoz oluşmuştur.

İzleme

Elektrolit konsantrasyonlarını ve asit-baz durumunu normale dönene kadar izleyin. Başlangıç böbrek değerleri alınmalı ve altta yatan böbrek yetmezliği olmadığından emin olmak için idrar tahlili yapılmalıdır. Kan şekeri konsantrasyonları da izlenmelidir. Tam kan sayımının sonuçları genellikle dikkate değer değildir.. Laboratuvar anormallikleri genellikle 24 saat içinde normale döner.

Tedavi planı

Tedavi, elektrolit anormalliklerini ve hastanın klinik belirtilerini kontrol altına almayı amaçlamaktadır.

Dekontaminasyon. Asemptomatik evcil hayvanlara Fosfor bağlayıcı ajanlar verilmelidir. Aktif kömür, fosforu bağlamadığı ve potansiyel olarak hipernatremiye katkıda bulunabileceği için kontrendikedir.

Elektrolit düzeltmesi. Genel olarak,% 2,5 – % 5 dekstroz veya% 0,45 sodyum klorür kullanılabilir. Rehidrasyon ve elektrolit anormalliklerinin düzeltilmesi için günde 1- 2 kez (20 ila 30 ml /kg / gün) oranında tedavi için tercih edilen sıvılardır. Sıvı açığı ve devam eden kayıplar eklenmelidir. Su içebilen hastaların önlerinde su bulunmalı ve su içmeleri teşvik edilmelidir.

Hipernatremi, varsa düşük sodyumlu sıvılarla tedavi edilebilir. 2-3 ml / kg ılık su lavmanı verilebilir. Kronik hipernatremi olan hayvanlarda (12 saatten fazla) sodyumun 0,5 mEq / saatten fazla olmayacak şekilde yavaşça azaltılması gerekecektir. Serum sodyum konsantrasyonları normale dönene kadar her dört saatte bir izlenmelidir.

Hipokalsemi, kalsiyum glukonat ile mutlaka tedavi edilmelidir. Hipokalsemi ile ilişkili tetani mevcutsa, 50 ila 200 mg / kg kalsiyum glukonat, elektrokardiyografik izleme ile birlikte 15 ila 30 dakika içinde yavaşça intravenöz olarak verin. Kardiyak değişiklikler görülürse veya tetanilerde düzelme görüldüğünde infüzyon kesilmelidir.

Hipokalsemili stabil hastalar için, her altı ila sekiz saatte bir subkutan olarak dört kat steril su ile seyreltilmiş 150 – 250 mg / kg kalsiyum glukonat verilmelidir.

Potasyum klorür, hipokalemik hayvanların sıvılarına 0,5 mEq geçmeyecek şekilde eklenmelidir. İnsülin ve dekstroz tedavisi, şiddetli (> 6 mEq / L) hiperkalemiyi tedavi etmek için kullanılabilir. Hiperglisemi geçicidir ve genellikle tedaviyi gerektirmez.

Asidoz izlenmelidir, ancak şiddetli değilse sodyum bikarbonat verilmesi önerilmez, çünkü sodyum hipernatremi ve hipokalsemiyi şiddetlendirir. Fosfat klirensi azalacağından kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda periton diyalizi endike olabilir. Hemodiyaliz hiperfosfatemi, hipernatremi, hipokalsemi ve hipomagnezemiyi tedavi etmek için kullanılabilir.

Klinik belirtileri tedavi etmek. Hipotansiyon, intravenöz sıvılarla tedavi edilmelidir. Nöbetler diazepam ile tedavi edilebilir. Benzodiazepinlere dirençli nöbetler propofol veya barbitüratlarla tedavi edilebilir. Geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi sepsis riski olan hastalarda kullanılabilir.

Özet

Hipertonik fosfat lavmanları, kedi ve köpeklerde hiperfosfatemi, hipokalsemi, hipernatremi, kardiyak aritmiler ve metabolik asidoz gibi ciddi ve yaşamı tehdit eden semptomplara neden olabilir. Çoğu durumda yoğun bakım ve yakın takip gereklidir hasta hospitalize edilmelidir. Tedavi, elektrolit anormalliklerini düzeltmeyi, GI rahatsızlığını kontrol etmeyi ve normal hidrasyonu geri kazanmayı amaçlamaktadır. Önceden böbrek veya kalp hastalığı olan semptomatik hayvanlarda prognoz kötü olabilir.

Hipertonik sodyum fosfat lavman uygulamasından sonra kedilerde klinik, biyokimyasal, asit-baz ve elektrolit anormallikleri

İki kedide hipertonik fosfat lavmanlarının neden olduğu elektrolit anormallikleri

Köpek ve kedide sodyum fosfat içeren lavman uygulamasından sonra yaşamı tehdit eden metabolik bozukluklar

Sodyum fosfat lavmanlarının kullanımıyla ilişkili ölümler ve ciddi metabolik bozukluklar

Karaciğer disfonksiyonu ve kronik böbrek yetmezliği olan bir hastada sodyum fosfat lavmanının neden olduğu akut hiperfosfatemi

Kedi ve köpeklerde fosfat intoksikasyonu lavman zehirlenmesi

Veteriner Hekim Süleyman ÜRKMEZ